Dyrektywa CSRD – nowy etap raportowania niefinansowego od 2025 roku
Od 1 stycznia 2025 roku około 3,5 tysiąca firm w Polsce i setki tysięcy przedsiębiorstw w całej Unii Europejskiej zostaną objęte nowymi przepisami dotyczącymi raportowania niefinansowego. Wszystko za sprawą przyjętej dyrektywy Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), której zapisy zostały już transponowane do polskiego prawa. To oznacza, że od 2025 roku obowiązek raportowania danych niefinansowych stanie się standardem w wielu sektorach gospodarki.
Co to oznacza dla przedsiębiorców? I dlaczego warto podejść do tego obowiązku jako szansy na rozwój?
Spis treści
Dyrektywa CSRD: Co warto wiedzieć?
Dyrektywa CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) została uchwalona przez Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej 14 grudnia 2022 roku. Jest to część ambitnej strategii Unii Europejskiej na rzecz zrównoważonego rozwoju i przeciwdziałania zmianom klimatycznym.
Jej celem jest zwiększenie transparentności działalności biznesowej, co ma wspierać odpowiedzialne podejmowanie decyzji przez inwestorów oraz interesariuszy. CSRD wpisuje się w szersze plany Zielonego Ładu Europejskiego, który dąży do osiągnięcia neutralności klimatycznej UE do 2050 roku.
Dyrektywa CSRD zastępuje dotychczasową dyrektywę o raportowaniu niefinansowym (NFRD), poszerzając jej zakres zarówno pod względem liczby objętych firm, jak i wymagań dotyczących ujawnianych informacji. Nowe przepisy koncentrują się na raportowaniu zrównoważonego rozwoju, obejmując szczegółowe dane w zakresie ochrony środowiska, odpowiedzialności społecznej oraz ładu korporacyjnego.
Obowiązek ujawniania informacji zgodnych ze standardami ESRS (European Sustainability Reporting Standards) pozwala na bardziej kompleksowe ujęcie działań przedsiębiorstw w kontekście ich wpływu na środowisko i społeczeństwo, a także wspiera realizację celów w zakresie zrównoważonego rozwoju.
Jakich podmiotów dotyczy raportowanie ESG?
Od 2024 roku obowiązek raportowania niefinansowego obejmuje największe firmy, w tym te zatrudniające ponad 500 pracowników oraz spełniające określone progi finansowe. Pierwsze raporty zgodne z ESRS będą składane w 2025 roku. Od 2025 roku obowiązek rozszerzył się na inne spółki, a ich raporty będą składane w 2026 roku. Od 2026 roku obowiązek dotyczyć będzie także małych i średnich firm notowanych na rynku regulowanym, z możliwością odroczenia raportowania zrównoważonego rozwoju o 2 lata.
W 2028 roku raportowanie obejmie firmy spoza UE z oddziałami w UE, osiągające przychody powyżej 150 mln € w UE, a ich pierwsze raporty będą składane w 2029 roku. Wdrożenie raportowania ESG wymaga wcześniejszego przygotowania systemu do zbierania i konsolidowania danych.
Obowiązek raportowania niefinansowego - jakie firmy obejmuje od 2025 roku?
Zgodnie z zapisami dyrektywy, obowiązkiem raportowania ESG od 2025 są objęte:
Wszystkie duże przedsiębiorstwa
które spełniają dwa z trzech kryteriów:
spółki zatrudniające powyżej 250 pracowników,
obrót powyżej 40 mln EUR,
suma bilansowa powyżej 20 mln EUR.
Spółki giełdowe
w tym małe i średnie przedsiębiorstwa notowane na rynkach regulowanych, choć dla nich przewidziano okres przejściowy.
Grupy kapitałowe
oraz wybrane spółki zależne należące do międzynarodowych koncernów, jeśli są istotne z punktu widzenia całego łańcucha wartości.
W Polsce szacuje się, że przepisy dotkną około 3500 firm, co stanowi kilkukrotny wzrost w porównaniu do firm raportujących w ramach NFRD. Raporty za ten rok należy złożyć do końca stycznia 2026.
Jakie konsekwencje może ponieść firma za brak raportowania ESG? [czytaj tutaj]
Dlaczego raportowanie ESG jest kluczowe?
Wymogi CSRD dotyczą przedstawienia szczegółowych informacji o wpływie firmy na środowisko, społeczeństwo i ładu korporacyjnego (tzw. ESG – environmental, social, corporate governance). W praktyce, największe jednostki zainteresowania publicznego muszą ujawniać dane dotyczące emisji gazów cieplarnianych, strategii dekarbonizacji, warunków pracy w łańcuchu dostaw, różnorodności i inkluzji czy polityki zarządzania ryzykiem klimatycznym.
Badanie SAP Polska ujawnia rosnące znaczenie strategii ESG w polskich firmach. Chociaż w poprzednich latach niewiele przedsiębiorstw aktywnie wdrażało strategie ESG, obecnie niemal 70% firm wprowadza narzędzia raportowania pozafinansowego. Główne motywacje to poprawa wyników finansowych, wzrost reputacji marki oraz zaangażowanie klientów. Wiele firm dostrzega także korzyści w postaci lepszego dostępu do kapitału i relacji z interesariuszami.
Jednak wdrażanie ESG napotyka bariery, takie jak wysokie koszty, brak odpowiednich danych czy niska świadomość w organizacjach. Kluczowe czynniki wspierające proces wdrażania to dostęp do personalizowanych rozwiązań i gotowych szablonów branżowych oraz optymalizacja kosztów. Technologia, w tym narzędzia oferowane przez branżę IT, odgrywa tu istotną rolę, umożliwiając skalowanie i efektywne wdrażanie ESG.
Piotr Ferszka, Prezes Zarządu SAP Polska podkreśla, że inwestycja w ESG nie tylko wspiera konkurencyjność, ale także jest fundamentem transformacji i innowacji niezbędnych do utrzymania pozycji Europy na globalnym rynku.
Korzyści z raportowania ESG dla przedsiębiorców
Choć obowiązek raportowania może wydawać się kolejnym obciążeniem regulacyjnym, przedsiębiorcy mogą na nim wiele zyskać:
Dostęp do finansowania: Banki i instytucje finansowe coraz częściej preferują firmy, które wykazują zgodność z zasadami ESG. Transparentne raporty zrównoważonego rozwoju zwiększają szansę na uzyskanie atrakcyjnych warunków finansowania.
Przewaga konkurencyjna: Klienci i kontrahenci w coraz większym stopniu zwracają uwagę na zrównoważony rozwój. Transparentność w działaniach ESG buduje zaufanie i wizerunek odpowiedzialnej marki, co pozwala na zdobycie przewagi konkurencyjnej.
Lepsze zarządzanie ryzykiem: Raportowanie ESG pomaga identyfikować i zarządzać ryzykami związanymi z klimatem, regulacjami czy społecznymi oczekiwaniami. Dzięki zasadzie podwójnej istotności firmy mogą analizować zarówno wpływ środowiska na swoją działalność, jak i swój wpływ na środowisko.
Przyciąganie talentów: Młode pokolenia pracowników (Millenialsi i Gen Z) preferują firmy, które dbają o wartości społeczne i środowiskowe.
Ograniczenie ryzyka utraty reputacji: Przejrzystość w zakresie ESG i odpowiedzialne podejście do zrównoważonego rozwoju zmniejszają ryzyko negatywnej reakcji ze strony kluczowych interesariuszy oraz lokalnych społeczności.
Czy CSRD dotyczy firm spoza UE?
CSRD to część szerszej strategii Unii Europejskiej, która ma na celu osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku. Dyrektywa CSRD dotyczy nie tylko firm zarejestrowanych w UE, ale także przedsiębiorstw spoza Unii, które prowadzą znaczącą działalność na rynku unijnym i spełniają określone kryteria finansowe. Wprowadzenie tych regulacji ma na celu zwiększenie przejrzystości i odpowiedzialności środowiskowej w całej Europie, ale także na świecie. Temat zrównoważonego rozwoju ma znaczenie globalne, gdyż jest to sposób na ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, a w efekcie zapobiegnięcie nieodwracalnym zmianom klimatu.
Zastosowanie dyrektywy CSRD do firm spoza UE
Obowiązki raportowe: Firmy dominujące spoza UE, które generują obrót netto w UE przekraczający 150 milionów euro oraz posiadają co najmniej jedno przedstawicielstwo lub oddział w Unii, są zobowiązane do przestrzegania przepisów CSRD
Kryteria: Wymogi te będą dotyczyć również tych przedsiębiorstw, które mają spółkę zależną w UE i spełniają określone progi finansowe
Termin obowiązywania: Obowiązki raportowe dla firm spoza UE wejdą w życie od 1 stycznia 2028 roku, z pierwszymi raportami składanymi w 2029 roku
Firmy spoza Unii Europejskiej, które eksportują swoje produkty lub usługi na rynek unijny, muszą dostosować się do wymogów określonych w dyrektywie CSRD. Obowiązek raportowania zrównoważonego rozwoju w zakresie ESG obejmuje zarówno dane dotyczące wpływu na środowisko, jak i aspekty społeczne oraz ładu korporacyjnego. Dzięki temu przedsiębiorstwa spoza UE, współpracujące z partnerami unijnymi, zapewniają zgodność z europejskimi standardami, co jest niezbędne do utrzymania pozycji na międzynarodowych rynkach.
Obowiązek raportowania ESG w Polsce: co dalej?
6 grudnia 2024 r. Sejm zakończył prace nad ustawą implementującą dyrektywę CSRD do polskiego prawa. Prezydent podpisał ją 12 grudnia, a 17 grudnia opublikowano ją w Dzienniku Ustaw. To zobowiązuje przedsiębiorstwa do rozpoczęcia przygotowań już teraz. Eksperci zalecają, by firmy:
Zidentyfikowały dane, które już są dostępne w organizacji, oraz te, które trzeba będzie dopiero zebrać w obszarze zrównoważonego rozwoju.
Inwestowały w systemy monitoringu emisji i zarządzania danymi ESG, co ułatwi proces zbierania danych.
Powołały zespoły odpowiedzialne za raportowanie niefinansowe lub skorzystały z usług niezależnego akredytowanego certyfikatora.
Zapewniły zgodność raportów z europejskimi standardami raportowania, a także uwzględniły wymóg zewnętrznej weryfikacji przez biegłego rewidenta.
Jak skutecznie przygotować się do raportowania ESG? Przeczytaj praktyczny poradnik dla firm [link].
Podsumowanie
Obowiązek raportowania niefinansowego wynikający z CSRD to nie tylko wyzwanie, ale także ogromna szansa na rozwój i budowę przewagi konkurencyjnej. Przedsiębiorstwa, które podejdą do tego wymogu strategicznie, mogą zyskać lepszy dostęp do kapitału, budować pozytywny wizerunek oraz poprawić swoje wyniki finansowe. Warto zatem spojrzeć na CSRD jako na inwestycję w przyszłość – zarówno firmy, jak i naszej planety.
Wsparcie Pan Be Eco w raportowaniu ESG
Jeśli Twoja firma przygotowuje się do wdrożenia wymogów wynikających z dyrektywy CSRD, Plan Be Eco to idealne rozwiązanie, które pomoże Ci sprostać nowym obowiązkom z zakresu raportowania niefinansowego. Dzięki naszej kompleksowej ofercie, opracowanej z myślą o przedsiębiorstwach z różnych branż i sektorów, dostarczymy Ci niezbędne narzędzia, które pozwolą na płynne przejście do przestrzegania przepisów CSRD.
Wspieramy organizacje w przygotowaniu raportów zgodnych z GHG Protocol, analizie danych i dostosowywaniu procesów, by w 2025 roku Twoja firma była w pełni zgodna z wymogami dotyczącymi ESG i zrównoważonego rozwoju. Pomożemy w liczeniu śladu węglowego, analizie podwójnej istotności czy ESRS. Z Plan Be Eco zyskujesz pewność, że Twoje działania są zgodne z nowymi regulacjami, a Twoja organizacja staje się bardziej transparentna i odpowiedzialna społecznie.
Umów się na bezpłatną konsultację! Kliknij w grafikę poniżej i wybierz wygodny dla siebie termin.
Źródła:
https://www.pwc.pl/pl/esg.html
https://www.money.pl/gospodarka/pora-na-esg-dlaczego-raportowania-nie-warto-odkladac-na-pozniej-7090132745276128a.html
https://finance.ec.europa.eu/capital-markets-union-and-financial-markets/company-reporting-and-auditing/company-reporting/corporate-sustainability-reporting_en
https://www.erp-view.pl/rynek-it/31306-raportowanie-esg-ulatwia-dostep-do-kapitalu-i-inwestorow.html
https://kpmg.com/pl/pl/home/services/esg-environmental-social-and-governance/raportowanie-esg-zgodne-z-dyrektywa-csrd.html
