Co to jest zakres 3 w kalkulacji śladu węglowego organizacji
Przedsiębiorstwa starają się coraz częściej analizować i zarządzać emisjami, ponieważ mają one często znaczący wpływ na całkowity ślad węglowy organizacji i mogą być istotnym obszarem dla osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju. Zakres 3 śladu węglowego emisji CO2 organizacji przysparza przedsiębiorcom wiele kłopotów a raportowanie emisji czyni skomplikowanym. Wynika on z łańcucha dostaw przedsiębiorstwa, a dla wielu firm stanowi on często ponad 70% ich emisji. Przeczytaj artykuł i dowiedz się co musisz wiedzieć raportując ślad węglowy organizacji oraz jak to działanie pomaga w uzyskaniu neutralności klimatycznej Twojej firmy.
Spis treści
Dokładniejszy raport = skuteczniejsza redukcja emisji gazów cieplarnianych
Wg badania Boston Consulting Group, firmy mierzące ślad węglowy (dwutlenek węgla, podtlenek azotu i inne gazy cieplarniane) we wszystkich 3 zakresach zauważają większy spadek emisji gazów cieplarnianych – czyli im dokładniej raportujemy, tym skuteczniej redukujemy.
Z tego samego badania wynika, że firmy i organizacje, które mają zautomatyzowane rozwiązania cyfrowe do pomiaru emisji, ponad dwa razy częściej mierzą emisje gazów cieplarnianych w sposób kompleksowy.
Jak potwierdza Charlotte Degot, ekspertka CO2 AI w BCG: “Wsparcie narzędzi cyfrowych w tym procesie daje dokładność oraz kompleksowość danych i w rezultacie pomaga podjąć firmom decyzje w sprawie redukcji”.
Dzięki istniejącym na rynku automatycznym narzędziom, przedsiębiorcy otrzymują kompleksową wiedzę w jednym miejscu. Wszystkie wskaźniki, przepisy prawne i skomplikowane standardy Unii Europejskiej wbudowane w oprogramowanie do liczenia śladu węglowego sprawiają, że osoba raportująca nie musi wcale posiadać wiedzy z zaplecza ESG.
Czym jest Zakres 1, 2 i 3 (Scope 1, 2, 3) śladu węglowego?
Zakres 1, Zakres 2 i Zakres 3 to kategorie używane do klasyfikacji i pomiaru różnych źródeł emisji gazów cieplarnianych w kontekście śladu węglowego przedsiębiorstw lub organizacji. Zakresy te zostały opracowane przez GHG Protocol (Greenhouse Gas Protocol), powszechnie akceptowane standardy pomiaru i zarządzania emisjami gazów cieplarnianych. Podsumowując:
Zakres 1 (Scope 1) – wszystkie emisje gazów cieplarnianych, jakie mają miejsce w firmie – emisje bezpośrednie.
Zakres 2 (Scope 2) – emisje pośrednie, wynikające z zakupu energii elektrycznej i ciepła.
Zakres 3 (Scope 3) – emisje pośrednie wynikające z całego łańcucha dostaw.
Co wchodzi w zakres 1 emisji gazów cieplarnianych?
Emisje z zakresu 1 to emisje powstałe w wyniku spalania paliw w pojazdach, instalacjach stacjonarnych a także emisje niezorganizowane wynikające np. z użytkowania czynników chłodniczych w klimatyzatorach. Emisje te są zazwyczaj pod bezpośrednią kontrolą organizacji i wynikają ze źródeł, które są własnością organizacji lub są przez nią kontrolowane.
Typowe źródła emisji z tego zakresu obejmują emisje ze spalania paliw kopalnych w pojazdach należących do firmy, systemach grzewczych i procesach produkcyjnych.
Emisje z zakresu 1 są często najłatwiejsze do zmierzenia i zarządzania, ponieważ znajdują się pod bezpośrednią kontrolą organizacji.
Co oznacza zakres 2 w zakresie kalkulacji śladu węglowego przedsiębiorstwa?
Emisje zakresu 2 obejmują pośrednie emisje wynikające z wytwarzania energii elektrycznej, ciepła lub pary technologicznej zużywanej przez organizację. Emisje te pochodzą z działań, które są poza bezpośrednią kontrolą organizacji, ale są związane z jej zużyciem energii.
Są one często klasyfikowane jako pośrednie emisje, ponieważ powstają w wyniku produkcji energii wykorzystywanej przez organizację, a ich zakupienie jest niezbędne do procesów produkcyjnych. Organizacje mogą ograniczyć emisje z zakresu 2 poprzez przejście na czystsze i bardziej zrównoważone źródła energii, takie jak energia odnawialna lub zakup certyfikatów energii odnawialnej.
Location based vs market based - która metodologia jest lepsza?
Metody rozliczania zakresu 2 to metody „alokacji” – przypisywanie emisji z generatorów do użytkowników końcowych. GHG Protocol narzuca przedsiębiorstwom raportowanie:
wartości opartej na lokalizacji (location-based method) – oparta na emisji gazów cieplarnianych produkowanych na obszarze danego państwa, zarówno produkcji jak i konsumpcji energii elektrycznej
wartości opartej na rynku (market-based method) – indywidualne wybory przedsiębiorstw co do produktu lub dostawcy energii elektrycznej
Metodologia market based (emisyjności energii elektrycznej od dostawców tejże) jest korzystniejsza niż location based – dane krajowe w przypadku Polski są niekorzystne (wykres poniżej).
W zakresie 1 i 2 zbieramy dane ilościowe (litry, kilogramy, tony, kilowatogodziny, gigadżule), a nie dane finansowe – tylko taki sposób raportowania umożliwi poznanie wiarygodnego wyniku.
Co to jest Zakres 3 raportowania i liczenia emisji CO2
Zakres 3 tzw. Scope 3 to wszystkie emisje pośrednie, w całym łańcuchu wartości przedsiębiorstwa. Często niezbędne jest uzyskanie informacji na temat emisji od kontrahentów, dostawców, jednak czas poświęcony na zbieranie tych danych zaprocentuje dokładnym wyliczeniem śladu węglowego.
Zakres 3 przeraża przedsiębiorców. Nie mają oni pewności, jak powinni raportować poszczególne kategorie, jak definiować “inne” lub mają wątpliwości, czy ich firmę dana kategoria dotyczy. Jako eksperci doskonale zdajemy sobie z tego sprawę, dlatego stworzyliśmy narzędzie, w którym raz na zawsze rozwiejemy te wątpliwości i umożliwimy samodzielne policzenie całego śladu węglowego.
Zakres 3 - Kategorie raportowania emisji gazów cieplarnianych
Jakie kategorie raportowania emisji CO2 zawarte są w Zakresie 3? Warto zaznaczyć, że zakres i szczegółowość raportowania emisji zakresu 3 może różnić się w zależności od organizacji i jej specyficznych działalności oraz priorytetów związanych z redukcją emisji gazów cieplarnianych.
Zakres trzeci to 15 różnych kategorii podzielonych na 2 grupy. Zobacz poniżej, co zawiera się w danej kategorii:
Upstream – czyli te emisje, które wraz z 1 i 2 zakresem wytwarzane są do momentu wytworzenia gotowego produktu wraz z logistyką, podróżami służbowymi; zakupione surowce i usługi (np. sprzęt biurowy, woda, odpady powstałe z produkcji, itp.):
Dobra kapitałowe
Emisje związane z energią i paliwami nieujęte w zakresie 1 i 2
Transport i dystrybucja prowadzone pojazdami lub urządzeniami niebędącymi własnością bądź pod kontrolą organizacji;
Utylizacja odpadów – obejmuje emisje wynikające z procesów utylizacji odpadów, w tym spalania i składowania na wysypiskach.
Emisje z podróży służbowych – emisje związane z podróżami pracowników, takie jak loty samolotem, podróże służbowe samochodem, pociągiem czy inne środki transportu.
Dojazdy pracowników – to dotyczy emisji związanych z dojazdami pracowników do miejsca pracy, takimi jak dojazdy samochodem prywatnym, rowerem czy korzystanie z transportu publicznego
Wynajęte aktywa nieobjęte zakresem 1 i 2 – ślad węglowy pochodzący z ich obsługi
Downstream – czyli emisje związane z dalszym życiem danego produktu, jego transport, użytkowanie, a także to jak będą składowane odpady po nim.
Transport i dystrybucja produktów;
Przetwarzanie produktów i to, co się dzieje ze sprzedanymi produktami
Użytkowanie produktu – wynikające z zużycia produktów w trakcie ich użytkowania przez klientów, w tym zużycie energii przez urządzenia elektroniczne lub sprzęt gospodarstwa domowego.
Postępowanie ze sprzedanymi wyrobami po ich zużyciu;
Franczyzy;
Inwestycje – dotyczy emisji związanych z inwestycjami spółki
inne, specyficzne dla danej organizacji źródła emisji gazów cieplarnianych, które nie mieszczą się w zakresie 1 i 2
Czy obliczanie śladu węglowego w Zakresie 3 jest obowiązkowe?
Według najnowszych rozporządzeń Komisji Europejskiej, na mocy dyrektywy CSRD raportowanie śladu węglowego w corocznym sprawozdaniu ESG stanie się obligatoryjne dla wszystkich 3 zakresów emisji. Co ważne, podjęcie wyzwania, jakim jest liczenie śladu węglowego we wszystkich zakresach jest najskuteczniejszą możliwością redukcji emisji dwutlenku węgla.
Przedsiębiorcy obawiają się raportowania w zakresie trzecim, co zrozumiałe, bo jest on bardzo obszerny, obejmuje wiele emisji pośrednich i wymaga dopasowania do specyfiki danego przedsiębiorstwa. Często wybierają konsultantów, gdyż niewiedzą, że zakres trzeci również można policzyć automatycznym narzędziem. Wystarczy raz zdefiniować kategorie i późniejsze, samodzielne uzupełnianie danych będzie o wiele prostsze.
Warunkiem sukcesu tego procesu jest policzenie śladu węglowego w oprogramowaniu, które gwarantuje zgodność z GHG Protocol, normą ISO 14064-1 oraz standardami GRI i TCFD. Przykładem takiego narzędzia jest Plan Be Eco, które spełnia wszystkie standardy.
Korzyści wynikające z obliczania śladu węglowego organizacji zakresu 3
Warto zrozumieć, że zakres trzeci śladu węglowego nie ma na celu utrudniać życia przedsiębiorcom na drodze do zrównoważonego rozwoju. Warto potraktować to również jako narzędzie analityczne, które wykaże procesy korzystne (lub nie) dla rozwoju firmy.
Czego możemy się dowiedzieć licząc ślad węglowy organizacji:
Identyfikacja największych źródeł emisji
Optymalizacja łańcucha dostaw
Lepsze zrozumienie wpływu firmy na klimat
Ograniczenie kosztów poprzez weryfikację procesów produkcyjnych oraz dostawców
Rozwój i wprowadzenie innowacji
Zwiększenie wiarygodności wśród inwestorów, klientów i interesariuszy
Poprawa relacji z pracownikami (edukacja, kultura zrównoważonego rozwoju)
Automatyzacja obliczania śladu węglowego organizacji
Dzięki narzędziu Plan Be Eco każdy przedsiębiorca może policzyć ślad węglowy swojej organizacji we wszystkich trzech zakresach w szybki i zautomatyzowany sposób. Licząc ślad węglowy z pomocą dedykowanego narzędzia oszczędzasz pieniądze, czas i energię, mając jednocześnie pewność, że uzyskane obliczenia są dokładne i zgodne z wytycznymi Komisji Europejskiej.
Co ważne, korzystając z narzędzia Plan Be Eco, możesz sam decydować, kiedy uzupełniać dane o śladzie węglowym, oraz otrzymać wsparcie kiedy tego potrzebujesz, dostosowując działania do swojego harmonogramu pracy. Proces zarządzania emisjami jest w pełni pod Twoją kontrolą!
Wsparcie online na każdym etapie liczenia
Już nie musisz się martwić trudnościami związanymi z obliczeniami emisji CO2. Firma Plan Be Eco stworzyła narzędzie, które pomoże Ci przejść przez ten proces krok po kroku, również w przypadku emisji wytwarzanych pośrednio w zakresie 3.
Wiemy, że dla naszych klientów bardzo ważne jest wsparcie, dlatego gwarantujemy je na każdym etapie liczenia – nie tylko support techniczny, ale i wsparcie merytoryczne naszych ekspertów ESG. Dajemy stały dostęp do wiedzy, eksperckie artykuły na naszym blogu oraz możliwość konsultacji.
Oferujemy również webinary oraz warsztaty, a nasi klienci będą dowiadywali się o nich jako pierwsi. Wiedzy w nich zawartych nie da się znaleźć w otwartych, bezpłatnych artykułach – zależy nam, aby wyedukować klientów (również tych przyszłych) i aby potrafili oni właściwie raportować emisje gazów cieplarnianych, dla dobra swojego biznesu oraz planety.
Customizacja narzędzia pod specyfikę Twojej firmy
Przedsiębiorców może martwić, że standardowe narzędzia raportowania śladu węglowego nie pasują do ich firmy lub nie zawierają zakresu 3. W Plan Be Eco każdy klient ma możliwość skorzystania z innowacyjnej customizacji. Polega to na tym, że analizujemy dokładnie przypadek firmy naszego klienta i tworzymy spersonalizowaną ścieżkę, dostosowaną do Twoich unikalnych potrzeb i charakterystyki działalności.
Customizacja trwa chwilę – od 15 minut do maksymalnie jednego dnia roboczego. Wiele zależy od struktury firmy, ilości filii, liczby sprzedanych produktów czy indywidualnych potrzeb organizacji. Dzięki takiemu rozwiązaniu klienci zyskują precyzyjne obliczenia, dokładne raporty i pewność, że mają pod kontrolą emisję dwutlenku węgla.
Scope 3 w narzędziu oferowanym przez Plan Be Eco jest dostosowany do specyfiki firmy i wytwarzanych emisji w całym łańcuchu dostaw.
Płacisz raz, korzystasz ile chcesz!
Liczenie i raportowanie śladu węglowego w całym łańcuchu wartości jest proste – płacisz tylko raz na rok, a następnie masz pełen, 12-miesięczny dostęp do narzędzia Plan Be Eco. Korzystasz z niego według własnego harmonogramu i potrzeb. ️
Ślad węglowy oblicza się automatycznie po wpisaniu danych – od ciebie więc zależy również wynik końcowy. Im dokładniej uzupełnisz dane z trzech zakresów, tym bardziej wiarygodny otrzymasz wynik dla swojego przedsiębiorstwa i tym bliżej neutralności klimatycznej się znajdziesz.
Dane z faktur, niezbędne do raportowania emisji, najlepiej wprowadzać do systemu liczenia śladu węglowego raz w miesiącu, tak jak wychodzą do księgowości – oszczędzi nam to pracy na koniec roku rozliczeniowego.
Czy mam wystarczające dane by zacząć liczyć zakres 3?
Tak, jeśli tylko posiadasz faktury dotyczące działalności swojego przedsiębiorstwa! Nasz system umożliwia policzenie śladu węglowego zarówno dzięki metodzie wskaźników ilościowych (czyli np. kg zakupionego surowca) jak i metodzie tzw. spend based – suma pieniędzy wydana na dany produkt, usługę.
Z tej drugiej metody powinno się korzystać tylko wtedy, kiedy nie mamy wiedzy o śladzie węglowym zakupionego produktu (warto pytać producentów), lub gdy nie mamy pełnych informacji na temat ilości półproduktów niezbędnych do wyliczenia wartości emisji.
Dzięki narzędziu Plan Be Eco nie musisz się martwić przeliczaniem – wszystko dzieje się automatycznie po wpisaniu danych ilościowych z faktur. Dokładne wskaźniki i metody zaszyliśmy w naszym kalkulatorze, czyniąc go zgodnym z GHG Protocol.
Kliknij tutaj, aby rozpocząć podróż do neutralności klimatycznej przedsiębiorstwa! Nadal masz wątpliwości? Czytaj dalej i przekonaj się jak łatwe jest liczenie i raportowanie emisji CO2 z naszym narzędziem.
Emisje gazów cieplarnianych - liczenie łatwiejsze niż myślisz
Emisje z zakresu 1 i 2 są uważane za główną odpowiedzialność organizacji, podczas gdy emisje z zakresu 3 są postrzegane jako szersza odpowiedzialność, która wymaga współpracy i zaangażowania stron zewnętrznych. Wiele organizacji dąży do pomiaru i redukcji wszystkich trzech zakresów emisji, aby osiągnąć kompleksowe cele redukcji emisji dwutlenku węgla i skutecznie zająć się swoim wpływem na środowisko.
Wraz z rosnącym zainteresowaniem zrównoważonym rozwojem, przedsiębiorstwa zdają sobie sprawę, że analiza i zarządzanie emisjami jest kluczowym elementem ich strategii. Dzięki coraz bardziej zaawansowanym narzędziom i technologiom, określenie tych emisji w całym łańcuchu wartości firmy staje się bardziej precyzyjne i dostępne.
Zarządzanie emisjami, śladem węglowym organizacji nigdy nie było prostsze – tak intuicyjne narzędzie, zgodne z GHG Protocol i zawierające zakres 3 to duże ułatwienie dla działalności organizacji w procesie redukcji emisji gazów cieplarnianych. Plan Be Eco to ułatwienie pracy przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju.
Podsumowanie
Współczesne firmy coraz bardziej rozumieją, że odpowiedzialność za zmiany klimatyczne i redukcję emisji gazów cieplarnianych leży również w ich gestii. Dążenie do zrównoważonego rozwoju stało się nie tylko moralnym obowiązkiem, ale także strategicznym celem. Firmy podejmują szereg działań mających na celu zmniejszenie swojego wpływu na środowisko naturalne i społeczeństwo.
Przede wszystkim inwestują w technologie i procesy umożliwiające redukcję emisji gazów cieplarnianych, wdrażając przy tym strategie dążące do neutralności klimatycznej. Jednak nie jest to jedyna sfera ich działania. Firmy coraz częściej przestrzegają zasad należytej staranności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (np. poprzez realizację założeń dyrektywy CSRD, która zobowiązuje do ujawniania informacji niefinansowych), angażując się w etyczne praktyki zarządzania i podejmując działania na rzecz społeczności lokalnych.
Ponadto, transparentność i sprawozdawczość przedsiębiorstw stały się nieodzownym elementem, umożliwiającym monitorowanie postępów w zakresie zrównoważonego rozwoju oraz informowanie interesariuszy o osiągniętych celach i wyzwaniach. Działania te wskazują na coraz bardziej kompleksową rolę firm w tworzeniu społeczeństwa i gospodarki opartych na zrównoważonym rozwoju, w którym dbałość o klimat i środowisko naturalne jest kluczowym aspektem ich strategii biznesowych.
Artykuł okazał się ciekawy? Sprawdź pozostałe treści na naszym blogu o liczeniu śladu węglowego tutaj!
