Unia Europejska planuje uproszczenie regulacji ESG (Environmental, Social, and Governance), aby uczynić je bardziej przystępnymi dla przedsiębiorców, jednocześnie utrzymując wysokie standardy raportowania. Projekt Omnibus (rodzaj aktu prawnego nie został jeszcze sprecyzowany), zapowiedziany przez przewodniczącą Komisji Europejskiej Ursulę von der Leyen w listopadzie 2024 r., ma na celu integrację kluczowych regulacji w jeden, uproszczony system raportowania przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju. Ogłoszenie zmian planowane jest 26 lutego 2025 r., w czasie wystąpienia Stéphane Séjourné, komisarza odpowiedzialnego za przygotowanie uproszczeń, wiceprzewodniczącego Komisji Europejskiej.
Ursula von der Leyen. Źródło: KE
Kontekst regulacyjny i Deklaracja Budapeszteńska
Przyjęta w 2024 r. Deklaracja Budapeszteńska zakłada „rewolucję upraszczającą”, czyli poprawę konkurencyjności gospodarki UE poprzez redukcję obowiązków raportowych o 25% do połowy 2025 r. Uproszczenia będą polegać na eliminacji powtarzających się wymagań, a nie na obniżeniu standardów raportowania zrównoważonego rozwoju, i będą szczególnie dotyczyć MŚP. Dodatkowo, w Deklaracji Budapeszteńskiej wskazano cel zbudowania UE opartej na zintegrowanym rynku energii, dekarbonizacji i dostępie do przystępnej cenowo, czystej energii, a także wzmocnienie gospodarki o obiegu zamkniętym i stworzenie zintegrowanego rynku surowców wtórnych.
Jakie regulacje obejmie Omnibus w zakresie zrównoważonego rozwoju?
CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) – rozszerza obowiązek raportowania ESG dla dużych przedsiębiorstw i MŚP, zwiększając transparentność.
CSDDD (Corporate Sustainability Due Diligence Directive) – wymaga identyfikowania i zarządzania ryzykami związanymi z prawami człowieka i kwestiami środowiskowymi w łańcuchu dostaw.
Rozporządzenie w sprawie taksonomii UE – definiuje, które działania gospodarcze można uznać za zrównoważone, ograniczając ryzyko greenwashingu.
Integracja tych regulacji w ramach Omnibus ESG ułatwi firmom prowadzenie działalności gospodarczej zgodnie z wymogami i realizację celów zrównoważonego rozwoju, jednocześnie zmniejszając obciążenia administracyjne.
Prace Komisji Europejskiej nad projektem wciąż trwają.
Możliwe założenia projektu Omnibus
Integracja kluczowych regulacji ESG – CSRD, CSDDD oraz rozporządzenie w sprawie taksonomii UE zostaną zharmonizowane w jeden spójny system, eliminując zbędne powtórzenia i ułatwiając zgodność firm z przepisami.
Redukcja obciążeń administracyjnych – zmniejszenie obowiązków raportowych, szczególnie dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), bez obniżania standardów ESG.
Zapewnienie jednolitych zasad – uproszczenie procedur raportowania w całej UE dla większej przejrzystości i efektywności.
Jakie mogą być przykładowe ułatwienia w raportowaniu przedsiębiorstw?
Na przełomie roku Komisja Europejska zbierała pomysły uproszczeń od zainteresowanych podmiotów. Wśród nich znalazły się między innymi propozycje, takie jak:
Zintegrowany system – wspierający przedsiębiorstwa w zakresie zrównoważonego rozwoju, automatyzacji procesu raportowania oraz stosowania standardów raportowania.
Uproszczenia dla MŚP – dostosowanie wymogów raportowania esg do ich możliwości, co zmniejszy koszty i czas potrzebny na dostosowanie się do nowych regulacji.
Dostosowanie wymogów do potrzeb inwestorów – uproszczenie raportowania dla lepszego dopasowania do realnych oczekiwań rynkowych.
Lepsza koordynacja terminów wdrożenia – zapewnienie przedsiębiorstwom okresu przejściowego na dostosowanie się do nowych obowiązków.
Redukcja efektu domina – zmniejszenie wpływu regulacji ESG na partnerów biznesowych dużych firm, którzy dotychczas byli obciążeni pośrednimi wymogami.
Jaki pakiet uproszczeń w obszarze raportowania ESG zostanie przyjęty, tego dowiemy się 26 lutego 2025 roku.
Harmonogram wdrożenia projektu Omnibus ESG
Prace nad projektem trwają, a Komisja Europejska planuje przedstawić szczegóły pakietu Omnibus pod koniec lutego 2025 roku. Będzie to kluczowy moment dla podejmowania dalszych decyzji legislacyjnych. Ostateczna wersja rozporządzenia oraz harmonogram wdrożenia będą wynikiem konsultacji z przedsiębiorstwami oraz państwami członkowskimi.
Społeczna odpowiedzialność, ład korporacyjny i wpływ na środowisko naturalne - temat zrównoważonego rozwoju ma duże znaczenie dla rozwoju gospodarki UE.
Wnioski
Treść nowych przepisów wciąż pozostaje nieznana i różne są spekulacje na temat ich wpływu na działalność gospodarczą. Co wiadomo – projekt Omnibus zakłada uproszczenie i ograniczenie obciążeń dla firm przy zachowaniu kluczowych celów społecznej oraz korporacyjnej odpowiedzialności.
Unia Europejska nie wycofała się z realizacji założeń Porozumienia Paryskiego, a raportowanie dla firm objętych już regulacjami raczej nie zmieni swoich zasad, jak zakładają eksperci z Plan Be Eco. Nowe regulacje mogą jednak wpłynąć na dostosowanie strategii przedsiębiorstw do standardów raportowania i ułatwić publikację raportu ESG zgodnie z wymogami.
Niewykluczone, że będzie to szansa dla wielu firm na skuteczniejsze dostosowanie swoich strategii do długoterminowych celów zrównoważonego rozwoju. Wykorzystując innowacje, współpracę i najlepsze praktyki, przedsiębiorstwa mogą stać się liderami w nowej erze przejrzystości korporacyjnej i stworzyć podstawy dla trwałego, zrównoważonego rozwoju biznesu. W dłuższej perspektywie, dostosowanie do regulacji ESG leży w ich własnym interesie, ponieważ pozytywny wizerunek i wyniki finansowe idą w parze.